Door een mate van relevantie van de opdracht te creëren middels betekenisvolle, persoonlijke en uitdagende opdrachten zet je aan tot een motivatie van persoonlijke groei, aldus Marzano.
Decy & Ryan geven aan dat autonome motivatie (en aanzetten tot zelfregulatie) ontstaat vanuit een bevrediging van 3 basisbehoeften: autonomie, verbondenheid & competentie.
Vankan beredeneert vervolgens dat actief leren ontstaat middels versterkte zelfregulatie, die ontstaat vanuit een verschuiving van het Directe Instructie model naar Leerling gestuurd.
Activerende didactiek
Betekenisvolle leertaken Marzano
Het doel van activerende didactiek is het leren gericht op wendbaar (duurzaam) gebruik, waarbij studenten de Tools in hun Toolbox toe kunnen passen in een brede varieteit van situaties.
Door gebruik te maken van betekenisvolle en uitdagende opdrachten, in persoonlijke context moedig je de student aan tot persoonlijke groei. Om dergelijke persoonlijke projecten succesvol te laten zijn echter, moeten de studenten topics kiezen waarin ze werkelijk geïnteresseerd zijn - en enthousiast over zijn [1].
Hierop wordt ingespeeld middels de persoonlijke aard van de opdracht; de studenten kiezen zelf hun onderwerp.
Daarnaast worden de 5 dimensies van Marzano [2] om leerprocessen te stimuleren ingezet:
- Motivatie
Samenwerkend leren, betrokkenheid (leerstijlen), zelfvertrouwen, acceptatie en veiligheid.
- Nieuwe kennis verkennen, verwerven, integreren
- Kennis verbreden, verdiepen
Acht denkvaardigheden (vergelijken, classificeren, abstraheren, inductief en deductief redeneren, onderbouwen, fouten en perspectieven analyseren)
- Onderzoek doen
- Reflectie
Drie denkgewoonten (kritisch denken, creatief denken, zelfsturing)
[2] Marzano, R.J., Pickering D.J. (2026) Betrokkenheid! Uitgeverij Bazalt
Rekening houden met de 3 basisbehoeften van studenten
Zelfdeterminatietheorie Decy & Ryan
De motivatietheorie, of zelfdeterminatietheorie (ZDT) van Edward Deci en Richard Ryan gaat in op de drijfveren van studenten in hun leerproces. In deze theorie staan 3 psychologische basisbehoeften centraal die cruciaal zijn voor onze motivatie [3]:
Relatie;
In de behoefte om ergens deel van uit te maken en connecties te hebben moeten we een ondersteunende en inclusieve omgeving creëren waarin de studenten zich verbonden voelen met zowel docent als medestudenten.
Competentie;
In de behoefte om zich competent te voelen heeft de student vertrouwen nodig in eigen kunnen en zijn/haar effectiviteit in het bereiken van de gestelde doelen, waarvoor duidelijke en goed afgestemde doelen nodig zijn, en correcte begeleiding en kennisoverdracht van het benodigde.
Autonomie;
In de behoefte om zelf het gevoel van controle te behouden over acties en keuzes is het essentieel om de keuzevrijheid van de studenten te bedienen en eigenaarschap geven over eigen manier van leren en aantonen van kennis en vaardigheden.
Met de nieuwe opdracht wordt op de basisbehoeften van de studenten ingespeeld door gebruik te maken van samenwerkend leren, met de docent als vraaggestuurde leercoach. De nieuwe opdracht bevat keuzevrijheid en zet daarmee aan tot zelfregulatie. Door een duidelijke structuur te bieden met aanreiking van voldoende kennis en kunde, waarbij wordt ingespeeld op de 6 ordes binnen de taxonomie van Bloom [4].
Docentgestuurd naar studentgestuurd
Begeleidingsstrategieën Vankan
In mijn eerdere efforts (zie De Uitvoering) hield ik alle leerfuncties van de student in eigen hand, en was er dus sprake van docentgestuurd onderwijs. De input van de student kwam alleen door specifieke aansturing middels vragen en opdrachten vanuit mijn kant. Ik maak(te) veel gebruik van Directe Instructie, een gestructureerde, duidelijke en systematische instructie die studenten stap voor stap door de lesstof leidt.
Een nadeel aan deze manier van instructie is dat de studenten zich de stof minder 'eigen' kunnen maken. In de verbetering maak ik een overgang naar meer leerlinggestuurd onderwijs middels onderzoekend leren [5]. Door gebruik te maken van probleemgestuurd leren met sterke begeleiding van mij als docent wordt meer ingespeeld op zelfsturing zonder de studenten te laten 'zwemmen'.
Inherent aan deze manier van sturing is een duidelijke instructie, goede feedback op het leerproces, het stellen van de juiste vragen, maar ook keuzevrijheid bieden en durven los te laten.
Middels de begeleidingsstrategieën van Vankan probeer ik van Behaviorisme via Cognitivisme [6] richting Constructivisme te bewegen [7].
Van het aanbieden van relevante stimuli om gewenst gedrag te bevorderen & een voorbeeldfunctie te verschaffen naar begeleid zelfontdekkend leren met de docent in een sturende/begeleidende/ontwerpende rol naar wellicht de lerende zelf kennis te laten opbouwen, steunend op de voorkennis en erveringen binnen de sociale omgeving.
Reactie plaatsen
Reacties